De Studiecommissie Journalistieke Bronbescherming van de Vereniging voor Media- en Communicatierecht reageert kritisch op het wetsontwerp voor de Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten 2002 (Wiv 2002). Het wetsontwerp voldoet niet aan de eisen die voortvloeien uit het EVRM en Europese rechtspraak.
NDP Nieuwsmedia was betrokken bij de totstandkoming van de consultatiereactie van de Studiecommissie.
Wetsontwerp heeft chilling effect
Op grond van het wetsvoorstel zouden de AIVD en de MIVD een brede bevoegdheid krijgen om communicatie te onderscheppen. Omdat dit een chilling effect heeft op de persvrijheid en de vrijheid van meningsuiting, komt de Studiecommissie met negentien aandachtspunten voor het wetsontwerp.
Nut en noodzaak sleepnetbepaling ontbreekt
Volgens de Studiecommissie is het recht op journalistieke bronbescherming een wassen neus als overheidsdiensten al voordat de rechterlijke toetsing plaatsvindt over communicatiegegevens beschikken.
Het is niet in te zien waarom het noodzakelijk is om alle verkeer dat over een kabel verloopt te kunnen tappen. Bovendien is dit strijdig met het EVRM en het EU-Handvest van de Grondrechten.
De overige aandachtspunten van de Studiecommissie hebben onder andere betrekking op de jurisdictie, het delen van gegevens met buitenlandse inlichtingsdiensten en overige verschoningsgerechtigden, zoals advocaten, notarissen en artsen.
Samenhang wetsvoorstellen bronbescherming
Er is een duidelijke samenhang tussen dit wetsvoorstel en twee eerdere wetsvoorstellen over journalistieke bronbescherming, die vorig jaar bij de Tweede Kamer zijn ingediend.
De Studiecommissie, mede gesteund door NDP Nieuwsmedia, kwam eerder al met tien aandachtspunten voor deze voorstellen. Deze punten zijn onverminderd van toepassing op het huidige wetsontwerp.
Urgentie door veroordelingen
Nederland is de afgelopen jaren al drie keer door het EHRM veroordeeld wegens schending van het recht op journalistieke bronbescherming. De Studiecommissie constateert dat het aanpassen van de Nederlandse wetgeving veel te lang op zich laat wachten.