Journalisten blijven kritisch over openbaarmaking overheidsinformatie

De afhandeling van Woo-verzoeken stuit op stevige kritiek van journalisten. Dat blijkt uit onderzoek dat een jaar na inwerkingtreding van de Wet open overheid (Woo) is uitgevoerd.

In opdracht van het Adviescollege Openbaarheid en Informatiehuishouding (ACOI) voerde onderzoeksinstituut Centerdata een onderzoek uit onder journalisten over de toegang tot overheidsinformatie.

Onvoldoende vertrouwen en overleg

Uit het onderzoek komt naar voren dat journalisten behoefte hebben aan nauwere samenwerking en overleg tussen Woo-behandelaars en henzelf.

Het ACOI adviseert in het rapport om wederzijds begrip te verbeteren door gesprekken te arrangeren tussen ambtenaren en journalisten. NDP Nieuwsmedia beschouwt betere samenwerking tussen partijen als één van de belangrijkste verbeterpunten en heeft hier afgelopen zomer al aanbevelingen voor gedaan in haar paper over de Wet open overheid.

Bijzondere uitzonderingsgronden onevenredig vaak gebruikt

Daarnaast constateren de onderzoekers dat uitzonderingsgronden van de Woo de voornaamste reden zijn voor ambtenaren om verzoeken van journalisten te weigeren. Dit sluit aan bij signalen die NDP Nieuwsmedia van journalisten ontvangt. NDP Nieuwsmedia is met het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijkrelaties in gesprek over het terugbrengen van de onevenredig vaak gebruikte zogenaamde ‘i-weigeringsgrond’.

Nieuwsbedrijven meer tijd kwijt aan Woo-verzoeken

De problemen rond de afhandeling van Woo-verzoeken door overheden leiden ertoe dat nieuwsmedia steeds vaker moeten werken met Woo-specialisten om de vertraagde of (deels) geweigerde verzoeken tot een beter einde te brengen. Capaciteit die uitgevers liever inzetten om journalistiek te bedrijven.

Dit verhoogt met name voor kleinere uitgevers de drempel om mede op basis van Woo-verzoeken onderzoeksjournalistiek te verrichten. NDP Nieuwsmedia vindt het tegenstrijdig dat het kabinet inzet op het stimuleren van onderzoeksjournalistiek, terwijl zij door de gebrekkige afhandeling van Woo-verzoeken tegelijkertijd onderzoeksjournalistiek op basis van Woo in de weg staat.

Woo-invoeringstoets volgt binnenkort

Ook het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijkrelaties heeft opdracht gegeven de invoering van de Wet open overheid te onderzoeken. Onderzoeksbureau SEO legt op dit moment de laatste hand aan de invoeringstoets over de Woo, waarvan de publicatie nog deze maand wordt verwacht. NDP Nieuwsmedia is betrokken bij het onderzoek, dat meer inzicht moet geven over de invoering en uitvoering van de Woo. Met de uitkomsten van de invoeringstoets kan het nieuwe kabinet aan de slag.