Op 2 maart kondigde de voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen, een verbod af op de omroepactiviteiten van de Russische staatszender RT/Russia Today en het persagentschap Sputnik. Beide zenders gingen in de hele EU op zwart. De sancties verplichten ook internetproviders de toegang tot de websites van beide staatsmedia te blokkeren.
Oorlogspropaganda
In haar toelichting benadrukte Von der Leyen pal te staan voor de vrijheid van meningsuiting, maar zei ze ook dat die vrijheid niet voor oorlogspropaganda mag worden misbruikt.
In commentaren in de Nederlandse landelijke kranten werd het op zwart zetten van twee Russische tv-zenders ‘onverstandig’ en ‘riskant’ genoemd. Ook de Nederlandse Vereniging van Journalisten (NVJ) uitte kritiek op het besluit van de Europese Commissie.
Inperking van de uitingsvrijheid
Hoewel internationaal recht de mogelijkheid geeft om oorlogspropaganda te verbieden, deelt NDP Nieuwsmedia de zorgen over de inperking van de uitingsvrijheid – hoe discutabel de inhoud van beide staatszenders ook is. Staatsinterventies in het medialandschap worden in een rechtsstaat met reden als gevaarlijk beschouwd.
De Russische tegenmaatregelen treffen bovendien ook direct het journalistieke werk van Europese nieuwsmedia.
Media Freedom Act
NDP Nieuwsmedia is bezorgd over het klimaat dat het verbod schept. Niet alleen gaan er nu al stemmen op in de EU om vergaande maatregelen te nemen tegen verspreiders van desinformatie, de Europese Commissie heeft op dit moment ook de Media Freedom Act in voorbereiding. Die wet moet bijdragen aan de bescherming van de onafhankelijkheid en pluriformiteit van de Europese nieuwsmedia.
Het is zorgelijk dat de Europese Commissie met het verbod op RT en Sputnik een hellend vlak heeft betreden dat tot inperking van de vrijheid van meningsuiting leidt.
Grootst mogelijke terughoudendheid
NDP Nieuwsmedia roept de Europese Commissie daarom op tot de grootst mogelijke terughoudendheid bij het opstellen van de Media Freedom Act, om de vrijheid van meningsuiting maximaal te garanderen. Juist in spannende tijden worden onze Europese waarden het zwaarst getoetst.