Pleidooi voor sterkere rol Europa op terrein van media

De Europese Unie moet meer bevoegdheden krijgen voor mediaregulering.

Dat adviseert een onafhankelijke commissie, die in opdracht van Europees commissaris Kroes (Digitale Agenda) aanbevelingen doet ter bescherming, ondersteuning en bevordering van pluralisme en persvrijheid in Europa.
Neelie Kroes heeft nog niet inhoudelijk gereageerd op het advies.

De commissie, voorgezeten door voormalig president van Estland Vike-Freiberga, kreeg opdracht een onafhankelijk advies uit te brengen over de wijze waarop de Europese Unie kan bijdragen aan persvrijheid en een pluriform mediaanbod.

Op Europees niveau bestaat nauwelijks mediawetgeving, omdat mediaregulering voornamelijk als een nationale aangelegenheid wordt beschouwd. Het advies werd in oktober 2011 gevraagd naar aanleiding van internationale zorgen over de persvrijheid in met name Hongarije.

Meer grip vanuit Brussel

De commissie doet een dertigtal aanbevelingen. Met een verwijzing naar het EU-handvest van de grondrechten dicht de commissie de Europese Unie een rol toe bij de bescherming van persvrijheid en pluralisme op het niveau van lidstaten.

In de online omgeving beveelt de commissie vanwege grensoverschrijdende activiteiten een verdere harmonisatie van de wetgeving aan. Het advies bevat ook de aanbeveling om mediawijsheid op te nemen in het onderwijscurriculum van middelbare scholen.

Regulering journalistiek

Daarnaast wordt aanbevolen om minimumeisen te stellen aan journalistieke regulering in alle lidstaten. Onafhankelijke mediaorganen moeten de bevoegdheid krijgen om klachten te onderzoeken en mediaorganisaties te controleren op de aanwezigheid van gedragscodes.

Deze organen moeten bovendien handhavingsbevoegdheden krijgen zoals het opleggen van boetes of het kunnen intrekken van een ‘journalistieke status’. De Europese Commissie zou vervolgens op de naleving daarvan in de lidstaten moeten toezien.

Ook adviseert de commissie om mededingingstoezichthouders meer instrumenten te geven voor het toezicht op de mediamarkt. In het toezicht op de mediamarkt is pluralisme volgens de commissie een belangrijke factor.
De commissie wijst erop dat grote internetbedrijven een belangrijke rol zijn gaan spelen in het medialandschap. Toezicht op deze partijen is daarom van groot belang.

Kamervragen

Pieter Heerma, mediawoordvoerder van het CDA in de Tweede Kamer, heeft schriftelijke vragen gesteld aan staatssecretaris Dekker (VVD, media) over de vergaande aanbevelingen van de commissie.