NDP Nieuwsmedia roept de formerende partijen op snel werk te maken van strengere regulering van internationale techplatforms.
In een brief aan informateur Sybrand Buma schetst NDP Nieuwsmedia haar prioriteiten voor het nieuwe mediabeleid. De brancheorganisatie benadrukt daarin dat de groeiende dominantie van techplatforms de vitaliteit van onafhankelijke Nederlandse nieuwsmedia bedreigt. De Nederlandse nieuwsbedrijven dringen er bij de formerende partijen op aan beleid te ontwikkelen dat een eerlijk speelveld creëert en zo de weerbaarheid van de journalistieke sector, en daarmee een pluriforme nieuwsvoorziening, veiligstelt.
NDP Nieuwsmedia roept daarom op tot de volgende maatregelen:
- Laat het nieuwe kabinet een beleidsvisie opstellen voor de versterking van de onafhankelijke journalistiek, voor zowel publieke als private nieuwsmedia. Doe daarbij voorstellen om de dominantie van internationale techplatforms te reguleren. Deze moeten ook in Brussel met kracht worden uitgedragen.
- Versterk de toegankelijkheid en zichtbaarheid van betrouwbaar nieuws, die afkomstig is van zowel publieke als private nieuwsmedia, in de online omgeving. Ontwikkel hiervoor prominentiebeleid voor publieke én private nieuwsmedia, zodat toegang van het publiek tot kwaliteitsjournalistiek wordt gegarandeerd.
- Techplatforms die gebruikmaken van journalistieke content van Nederlandse nieuwsmedia moeten daarvoor een eerlijke vergoeding betalen. Er moet een wettelijke verplichting komen die waarborgt dat data voor AI alleen met toestemming en passende vergoeding mag worden gebruikt. Ook moeten techplatforms verplicht worden om inzicht te geven in het gebruik van nieuwsartikelen voor AI en rechthebbenden moeten hun nieuwsartikelen via een effectieve opt-out kunnen uitsluiten van gebruik door techbedrijven.
- Voor het behoud van een pluriform medialandschap is het noodzakelijk dat nieuwsorganisaties economisch weerbaar zijn. Het kabinet moet economische marktomstandigheden creëren waarin nieuwsorganisaties kunnen groeien en kwaliteitsjournalistiek het publiek blijft bereiken.
- Daarvoor is ook een reclameluwe publieke omroep noodzakelijk. Advertentie-inkomsten zijn van essentieel belang voor economisch vitale nieuwsorganisaties. Uit onderzoek van de minister van OCW blijkt dat een reclameverruiming bij de NPO leidt tot een aanzienlijke daling van inkomsten bij nieuwsbedrijven. Dit leidt uiteindelijk tot bezuinigingen op redacties en afname van de Nederlandse journalistieke pluriformiteit.
- Behoud het verlaagd btw-tarief voor nieuwsmedia. Als het btw-stelsel wordt aangepast, dienen journalistieke producten naar 0% btw te gaan, zoals in meerdere EU-lidstaten al het geval is. Het btw-tarief is van grote invloed op abonnementsprijzen en daarmee op de betaalbaarheid van kwaliteitsjournalistiek. Het btw-tarief is van overheidswege het belangrijkste instrument om redacties van private onafhankelijke nieuwsmedia in stand te houden.
- Implementeer de Europese Mediavrijheidsverordening (EMFA) in nationale wetgeving met een rol voor het Commissariaat voor de Media en de Autoriteit Consument en Markt als toezichthouders. De EMFA schrijft een pluriformiteitstoets voor bij de beoordeling van overnames en fusies in de mediasector. Deze nieuwe verplichting en significante uitbreiding van het toezicht waarborgt de pluriformiteit in de Nederlandse journalistiek.
