Mediabeleid
In de verkiezingsprogramma’s gaat in de paragrafen over het mediabeleid veel aandacht uit naar de aanstaande hervorming van de publieke omroep. Vrijwel alle partijen, van links tot rechts, benadrukken dat het bestel van de publieke omroep anders moet worden ingericht. Daarbij sturen GroenLinks-PvdA, Volt, Partij voor de Dieren, ChristenUnie en SGP aan op een reclameluwe publieke omroep.
Versterk regionale journalistiek
Daarnaast is er brede aandacht voor het versterken van de lokale en regionale journalistiek. Zo benadrukt GroenLinks-PvdA het belang van publiek-private samenwerking op regionaal niveau en pleit de partij voor meer financiële mogelijkheden tot innovatie voor lokale en regionale media.
Bescherming veiligheid van journalisten
Dat de veiligheid van journalisten ook in Nederland onder druk staat en dat concrete actie is geboden, wordt breed erkend. VVD, CDA, D66, GroenLinks-PvdA, Volt, SP, PvdD, BBB en de ChristenUnie benadrukken pal voor de persvrijheid te staan, en dus de vrijheid en veiligheid van journalisten te willen waarborgen.
De PvdD en Volt vragen expliciet aandacht voor de toenemende juridische intimidatie van journalisten en nieuwsredacties, en roepen op werk te maken van de Europese anti-SLAPP-wetgeving.
Regulering internationale techplatforms
Veel partijen zien de internationale techplatforms als toenemende bron van desinformatie. Daarom geven GroenLinks-PvdA, CDA, D66, SP, PvdD en Volt aan zich sterk te willen maken voor het aanscherpen van Europese wet- en regelgeving, om zo meer verantwoordelijkheid en transparantie bij de grote techbedrijven af te dwingen.
Er lijkt een brede consensus tussen de partijen te bestaan om het verdienmodel – verslavende algoritmes en het op grote schaal verzamelen van persoonsgegevens – van Big Tech aan te pakken. Zo pleit de VVD voor streng toezicht op sociale mediaplatforms, onder meer door transparantie over de algoritmes en inkomsten af te dwingen.
Investeringsverplichting techbedrijven
Bovendien pleiten D66 en GroenLinks-PvdA voor een investeringsverplichting van de grote techbedrijven in de Nederlandse journalistiek. De grote techbedrijven tonen immers gratis nieuws van Nederlandse nieuwsbedrijven op hun platforms, zonder daar een eerlijke bijdrage tegenover te zetten, zo redeneren de partijen.
Stimulering van AI
Net zoals NDP Nieuwsmedia zien veel partijen zowel het potentieel als de risico’s van de opkomst van kunstmatige intelligentie. Een aanzienlijk deel van de partijen benadrukt het grote belang van duidelijke bronvermelding bij AI-gegenereerde content.
VVD wil vol inzetten op de ontwikkeling van kunstmatige intelligentie, om zo de afhankelijkheid van China en de VS af te bouwen. Volgens D66 moet Nederland koploper worden in Europa in waardengedreven en verantwoorde AI, gebaseerd op Europese waarden en standaarden.
GroenLinks-PvdA zegt als land een eigen taalmodel te willen ontwikkelen. CDA, Volt en NSC maken het zelfs concreter en pleiten voor de doorontwikkeling van GPT-NL; het Nederlandse taalmodel waarvoor de leden van NDP Nieuwsmedia een omvangrijk deel van hun archief beschikbaar hebben gesteld.
Moderniseer het auteursrecht
Zoals de PvdD benadrukt, is het essentieel dat het auteursrecht wordt gemoderniseerd, zodat (journalistieke) makers een passende vergoeding krijgen voor het gebruik van hun werk bij de training van AI. Dat is ook de inzet van NDP Nieuwsmedia. GroenLinks-PvdA, de SP, PvdD en Volt spreken zich uitdrukkelijk uit voor betere auteursrechten en een passende vergoeding voor nieuwsbedrijven en journalisten bij het gebruik van journalistieke producties voor de ontwikkeling van AI.
Meerdere politieke partijen hebben hun verkiezingsprogramma al definitief vastgesteld, andere doen dat binnenkort.
