Hoewel het kabinet het belang van een sterk medialandschap in zijn reactie benadrukt, blijft het kabinet vooral leunen op al bestaand beleid. Daarmee geeft het kabinet volgens NDP Nieuwsmedia onvoldoende gehoor aan de oproep van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) om nieuw en actief beleid te voeren, bijvoorbeeld waar het de regulering van techbedrijven betreft.
Ook pleit de WRR voor een evenwichtige aanpak in het kabinetsbeleid, waarbij steun aan publieke lokale media de private media niet uit de markt drukt. Ook op dat punt toont het kabinet weinig ambitie om beleid aan te passen.
Rol online platforms onderbelicht in eerste stappen prominentiebeleid
Het kabinet benoemt een beperkt aantal nieuwe beleidssuggesties, waaronder het door de WRR voorgestelde prominentiebeleid. De WRR wijst terecht op de afnemende zichtbaarheid van journalistieke content op online platforms – vooral bij jongeren – door de rol van zoekmachines, sociale media en generatieve AI. Snelle en gerichte maatregelen zijn nodig om zowel publieke als private nieuwspublicaties online beter zichtbaar en vindbaar te maken.
Het kabinet erkent in zijn reactie dat journalistieke content in de online omgeving steeds minder goed te vinden is. Toch zet het kabinet de eerste stappen om dit prominentiebeleid vorm te geven alleen in het domein van smart-tv’s. Daarmee gaat kostbare tijd verloren om prominentiebeleid in de bredere online platformomgeving – waar de zichtbaarheid van journalistieke content het sterkst onder druk staat – tijdig te adresseren.
Voorstellen van NDP Nieuwsmedia
Het kabinet kondigt een gespreksronde aan met mediapartijen om beleidsvoorstellen die voortvloeien uit het WRR-advies te bespreken. NDP Nieuwsmedia verwelkomt dit initiatief en draagt, in lijn met het WRR-advies, concrete voorstellen aan voor de structurele versterking van het gehele medialandschap:
- Stimuleer verantwoord adverteren door een eerlijk speelveld te creëren en het belang van advertentie-inkomsten voor de journalistiek mee te wegen.
- Grijp actief in op de marktdominantie van techbedrijven.
- Bescherm journalistieke content tegen auteursrechtschendingen door techbedrijven.
- Maak journalistiek toegankelijker door een btw-tarief van 0 procent op journalistieke publicaties.
- Vergroot betalingsbereidheid via gerichte beleidsmaatregelen die het belang van kwaliteitsjournalistiek benadrukken.
- Voer prominentiebeleid in voor online platforms dat nieuws van zowel publieke als private nieuwsorganisaties zichtbaar en vindbaar houdt.
- Houd de publieke omroep reclameluw, wat bijdraagt aan versterking van het gehele medialandschap.
- Versterk regioverslaggeving via een gerichte regeling bij het Stimuleringsfonds voor de Journalistiek.
- Stimuleer nieuwseducatie via programma’s zoals Nieuws in de Klas dat Journalist in de klas en de Schrijfwedstrijd organiseert.
- Verbeter de veiligheid van journalisten met doeltreffend platformbeleid.
- Behoud redactiestatuten en de vrijheid om deze naar eigen inzicht invulling te geven.
- Voor het behoud en het versterken van pluriformiteit kan consolidatie in de mediasector noodzakelijk zijn. Daarvoor moet ruimte blijven bestaan.
Met deze voorstellen wil NDP Nieuwsmedia bijdragen aan een toekomstbestendig medialandschap waarin onafhankelijke journalistiek haar rol in de democratische rechtsstaat blijft vervullen. Op deze webpagina is de volledige reactie van NDP Nieuwmedia op het WRR-rapport te vinden.
Over het WRR-rapport
In het rapport Aandacht voor media. Naar nieuwe waarborgen voor hun democratische functies pleit de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) voor een fundamentele koerswijziging in het mediabeleid om de democratische functie van media te waarborgen. De WRR besteedt daarbij expliciete aandacht aan de uitdagingen voor de private journalistiek en doet aanbevelingen om die te versterken. Volgens NDP Nieuwsmedia vormt het rapport een stevig fundament voor een integrale versterking van het Nederlandse medialandschap.
