De Europese AI Act legt verplichtingen op aan AI-aanbieders die op de Europese markt actief zijn. In de komende tijd wordt deze nieuwe Europese wet gefaseerd van kracht. De vrijwillige Code of Practice geeft AI-aanbieders richtlijnen hoe zij de verplichtingen voor onder meer transparantie en auteursrecht uit de AI Act moeten naleven.
Transparantieverplichting volstrekt ontoereikend
Deze Code of Practice bevat te weinig waarborgen voor auteursrechthebbenden om inzicht te krijgen in de data waarmee AI-modellen worden getraind. AI-aanbieders worden in het voorstel verplicht om inzichtelijk te maken hoe ze aan trainingsdata zijn gekomen, maar de formulering is te vrijblijvend om nieuwsmedia daadwerkelijk inzicht te verschaffen in het gebruik van hun artikelen.
Stefan Heijdendael, strategisch adviseur bij NDP Nieuwsmedia: “Zonder heldere normen staan nieuwsuitgevers met lege handen. Er is veel meer houvast nodig in de Europese regelgeving om nieuwsuitgevers in staat te stellen te achterhalen welke nieuwscontent in de modellen is gebruikt. Hoe kun je afspraken maken over gebruik als je bijvoorbeeld niet weet hoeveel artikelen gebruikt zijn? Dit is buitengewoon teleurstellend, ook omdat AI-partijen technisch prima in staat zijn om hier transparant over te zijn.”
Opt-out wél verbeterd
De Europese Commissie scherpt wel de regels voor scraping aan. Bij scraping wordt de content van onder meer nieuwssites massaal geautomatiseerd gekopieerd. De Commissie herbevestigt en concretiseert dat scraping illegaal is als nieuwsuitgevers volgens een vastgesteld protocol op hun websites hebben aangegeven dat hun artikelen niet voor AI-doeleinden mogen worden gebruikt.
Daarnaast moet er een dynamische lijst tot stand komen van websites met illegale content. AI-aanbieders moeten beloven daarvan geen gebruik te zullen maken. Heijdendael: “Het zijn kleine pleisters op de wonde. Wie de praktijk kent, weet dat sites met illegale content fast moving targets zijn. Dit biedt geen garanties tegen misbruik.”
Oproep aan politiek: scherp de invulling van de transparantieverplichting aan
NDP Nieuwsmedia roept de Europese Commissie en de politiek op pal te staan voor de rechten van nieuwsuitgevers en daarmee voor de toekomst van de nieuwsvoorziening. De huidige invulling van de transparantieverplichting uit de AI Act ondermijnt de positie van auteursrechthebbenden, waardoor de aangescherpte opt-out in de praktijk geen effect zal sorteren. Om responsible AI vorm te geven is een aangescherpte invulling van de transparantieverplichting een basale vereiste.
