Op 1 juni debatteerde de Tweede Kamer met minister Yeşilgöz (Justitie en Veiligheid) en staatssecretaris Uslu (Cultuur en Media) over de persvrijheid en persveiligheid in Nederland. Vandaag nam de Tweede Kamer de tijdens het debat ingediende moties aan, die het kabinetsbeleid aanscherpen om de veiligheid van journalisten te verbeteren.
Voorstellen voor verbetering van veiligheid
Tweede Kamerleden deden in het debat concrete voorstellen. Daarbij lag veel nadruk op het verminderen van online bedreigingen. Daarnaast ging veel aandacht uit naar de aanpak van het Openbaar Ministerie en de politie bij het oppakken van journalisten, bronbescherming en verschoningsrecht. Moties die het kabinet oproepen het beleid op die thema’s te verbeteren zijn vanmiddag met een ruime Kamermeerderheid aangenomen.
Pilot online monitoring journalisten
Kamerlid Pim van Strien (VVD) hekelde net als veel andere Kamerleden het gedrag van Twitter: “Twitter lijkt vooralsnog Oost-Indisch doof te zijn voor de verzoeken van PersVeilig, de sector en zelfs de overheid. Socialemediaplatforms – en Twitter in het bijzonder – moeten bedreigingen tegen journalisten beter gaan monitoren en erop acteren.” In een motie riep hij samen met Mohammed Mohandis (PvdA) het kabinet op te verkennen welke concrete acties nu al ingezet kunnen worden. Sjoerd Sjoerdsma (D66) riep op tot een 24/7-verplichting voor platforms om te monitoren op bedreigingen.
Lucille Werner (CDA) stelde een hands-on aanpak voor: “Er zou bijvoorbeeld een pilot gestart kunnen worden waar journalisten vrijwillig aan mee kunnen doen en waarin wordt gemonitord op bedreigingen en wordt gekeken hoe deze dan snel van het platform verwijderd kunnen worden.” Verantwoordelijk minister Yeşilgöz zegde toe zo’n pilot te verkennen: “We zullen in gesprek gaan met de sector en met socialmediapartijen om te verkennen of een dergelijke pilot aan de voorkant mogelijk is.”
Aanpak politie en Openbaar Ministerie
Ook sprak Werner haar zorgen uit over de manier waarop justitie met journalisten omgaat. Het niet erkennen van perskaarten – en het daarmee oplopen van een strafblad – kon niet op haar goedkeuring rekenen. Ook het oproepen van journalisten voor verhoor brengt te veel risico’s met zich mee: “Pas tijdens een zitting wordt bepaald of een journalist aanspraak kan doen op deze bronbescherming. Wie de journalist is, is dan al openbaar en dat is natuurlijk hartstikke kwetsbaar.” Het CDA heeft samen met D66 het kabinet bij motie verzocht om vóór Prinsjesdag oplossingen te verkennen en de Kamer daarover te informeren. Deze motie kon op brede steun van de Tweede Kamer rekenen.
Aangifte tijdrovend voor journalisten
De aanpak van justitie was ook een punt van zorg voor Tweede Kamerlid Caroline van der Plas (BBB): “Een veelgehoorde klacht bij de brancheorganisatie voor nieuwsbedrijven, NDP Nieuwsmedia, is dat het doen van aangifte tijdrovend is en dat de politie er weinig mee doet of kan doen. Ook het Openbaar Ministerie vervolgt nauwelijks ingeval van bedreigingen van journalisten.” Kamerlid Mohandis (PvdA) vroeg ook aandacht voor de betaalbaarheid van veiligheidsmaatregelen voor journalistieke organisaties in de regio. Dit resulteerde een motie die de regering oproept om mogelijke knelpunten te inventariseren.
NDP Nieuwsmedia: aansporing tot actie goede zaak
In aanloop naar het debat heeft NDP Nieuwsmedia een uitvraag gedaan onder haar leden, waarvan de resultaten voor het debat zijn gedeeld met de Tweede Kamer. Herman Wolswinkel, directeur: “Uit de gesprekken met uitgevers, hoofdredacteuren, juristen, facility managers en HR-functionarissen werd duidelijk dat er veel zorgen zijn over het toenemend aantal bedreigingen en de manier waarop het OM en de politie met journalisten omgaan. We zijn blij dat de Kamer die zorgen hoort en er actie op wil ondernemen. We blijven graag in gesprek hoe de veiligheid van journalisten kan verbeteren.”
