Nieuw voorschrift OM biedt journalisten betere bronbescherming

De nieuwe Aanwijzing toepassing dwangmiddelen tegen journalisten, die op 1 maart 2012 van kracht is geworden, is een eerste stap richting een betere bronbescherming voor journalisten.

Dit voorschrift voor het Openbaar Ministerie stelt dat bij inbeslagname van journalistiek materiaal altijd vooraf een oordeel nodig is van een rechter-commissaris. Voorheen kon het Openbaar Ministerie journalisten naar eigen inzicht  dwingen hun bronnen vrij te geven.

Bovendien is het toepassen van strafvorderlijke dwangmiddelen voortaan alleen toegestaan in bijzondere omstandigheden, zoals misdrijven waarbij het leven, de veiligheid of gezondheid van mensen kan worden geschaad.

De nieuwe aanwijzing vervangt de aanwijzing uit 2002. Aanleiding voor de wijziging is de uitspraak in de rechtszaak van Sanoma/Autoweek bij het Europese Hof voor de Rechten van de Mens. Deze zaak werd mede aangespannen door het Persvrijheidsfonds, dat hiervoor mede ondersteund werd door NDP Nieuwsmedia.

Het Europese Hof veroordeelde Nederland in deze zaak wegens schending van de persvrijheid. Volgens het Hof wordt journalisten in Nederland te weinig bronbescherming geboden.

De aanwijzing is slechts een eerste stap richting een betere bronbescherming voor journalisten, omdat dit voorschrift voor de werkwijze van het Openbaar Ministerie geen wettelijke basis heeft.

Ondanks herhaaldelijke beloften van de minister van Justitie laat indiening van een wetsvoorstel Bronbescherming bij de Tweede Kamer nog op zich wachten.