VVD, PVV, CDA, SGP, PvdA, 50PLUS en de Onafhankelijke Senaatsfractie (OSF) stemden in de Eerste Kamer voor de nieuwe Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten (Wiv). De nieuwe wet zal op 1 januari 2018 in werking treden.
Chilling effect door vergaande sleepnetbepaling
Op grond van de nieuwe wet mogen de AIVD en de MIVD bijvoorbeeld tijdelijk het verkeer van een hele wijk aftappen, of al het verkeer tussen Nederland en Syrië.
De oude wet stond de diensten alleen toe om ‘niet-kabelgebonden’ internetverkeer ongericht af te tappen, maar steeds meer internetverkeer gaat tegenwoordig juist wel via kabels. Daarom was volgens het kabinet een vernieuwing nodig.
Het ongericht onderscheppen van internetverkeer door de inlichtingendiensten leidt tot een verstikkend effect op de persvrijheid en de vrijheid van meningsuiting, nu communicatie van burgers en journalisten kan worden onderschept.
Voordat internetverkeer ongericht mag worden afgeluisterd, is toestemming van de minister van Binnenlandse Zaken of Defensie nodig. Ook wordt een nieuwe toetsingscommissie in het leven geroepen die inzet van het ‘sleepnet’ moet goedkeuren.
De bestaande toezichthouder CTIVD blijft achteraf kijken of de diensten zich aan de regels houden.
Diverse organisaties willen naar de rechter stappen: RTL Nieuws – Rechtszaak tegen omstreden aftapwet: ‘Dit gaat te ver’.